Jesień w gospodarstwie rolnym. O czym powinien pamiętać rolnik…

Wbrew pozorom jesień w rolnictwie to czas bardzo intensywnych przygotowań do zimy, a także kolejnych sezonów oraz porządków po wiosennych i letnich zbiorach. Z tego powodu, pomimo iż większość osób jesienny czas wykorzystuje po to, by nieco odpocząć i zwolnić, to rolnicy w tym okresie muszą zadbać o wiele elementów i przeprowadzić różnego rodzaju prace. Między innymi są to bieżące przeglądy, naprawy maszyn i sprzętu rolniczego, przygotowanie gospodarstwa na kolejny sezon.

Wszelkie prace remontowe powinny być wykonywane w przeznaczonych do tego rodzaju prac pomieszczeniach lub warsztatach. Należy przestrzegać zasady, aby przy pracach naprawczych być wypoczętym i  się nie spieszyć. Zajęcia warsztatowe w warunkach gospodarstw rolnych to wykonywanie różnego rodzaju napraw i regulacji sprzętu rolniczego, prac związanych ze spawaniem, obróbką drewna, napraw narzędzi oraz bieżące naprawy instalacji i urządzeń elektrycznych. Wykonywanie tych zadań w zakładzie, bądź gospodarstwie rolnym wiąże się z odpowiednim przygotowaniem pomieszczeń warsztatowych, ich wyposażeniem w sprawne i bezpieczne narzędzia oraz stosowania bezpiecznych warunków pracy. Państwowa Inspekcja Pracy w swoich publikacjach informuje, iż praca w gospodarstwie rolnym wymaga wielu umiejętności. Rolnik często wykonuje prace stolarskie, murarskie, obsługuje maszyny czy też naprawia urządzenia i maszyny rolnicze. Konieczność łączenia zupełnie różnych zadań powoduje, że rolnicy, jako grupa zawodowa, są dużo bardziej narażeni na wypadki niż inne grupy. Ze statystyk wynika, że wypadki w rolnictwie zdarzają się dwa razy częściej, niż w innych działach gospodarki, a wypadki śmiertelne, do czterech razy częściej.

Rolniku, zanim zaczniesz naprawiać, konserwować, regulować czy czyścić maszyny rolnicze, nie zapomnij o wyłączeniu silnika i odłączeniu zasilania, dodatkowo poczekaj, aż napęd i ruchome elementy zatrzymają się. Osoby wykonujące regulacje lub naprawy muszą znać budowę maszyn i funkcjonowanie ich zespołów oraz stosować zabezpieczenia naprawianych podzespołów lub elementów przed niekontrolowanym ruchem bądź opadnięciem. Trzeba też zapoznać się z naklejkami ostrzegawczymi na maszynach i stosować do zaleceń producenta.
Nie naprawiaj maszyn prowizorycznie! Nie używaj lin, łańcuchów, pasów naprawianych za pomocą nitów, śrub i drutu! Wymieniaj uszkodzone osłony i zabezpieczenia, uzupełniaj brakujące elementy gwarantujące bezpieczeństwo! Pamiętaj o założeniu osłony wałka odbioru i przekazania mocy ciągnika oraz osłony końcówki wału napędowego. Unikaj urządzeń domowej konstrukcji!

Przestrzegając kilku prostych zasad bezpieczeństwa podczas prac remontowych urządzeń
i maszyn rolniczych, zwiększysz bezpieczeństwo i ograniczysz ilość nieszczęśliwych wypadków, których skutkiem może być utrata zdrowia lub życia, m.in.:

•   Nigdy nie włączaj napędu rozrzutnika obornika lub innych maszyn, aby ułatwić ich mycie.  Używaj myjki wysokociśnieniowej.
• Nie usuwaj zatorów w kombajnach zbożowych, sieczkarniach polowych, maszynach do zbioru roślin okopowych, a szczególnie w prasach, jeśli nie wyłączyłeś prądu.
• Ostrożności wymaga też naprawa kół z pierścieniami sprężystymi - jeśli chcesz je napompować, zdjąć lub założyć pierścień, umieść koło w osłonie z mocnych prętów lub płaskowników.
• Szczególnej ostrożności wymaga zdejmowanie i zakładanie osłony elementów tnących typu maszyn żniwnych podczas ich naprawy i ostrzenia.
• Używaj narzędzi warsztatowych wyposażonych w odpowiednie osłony bezpieczeństwa.
• Pamiętaj o niebezpieczeństwie jakie stwarzają wirujące elementy maszyn i urządzeń.

Dostosuj odzież roboczą oraz sprzęt ochronny do rodzaju wykonywanej pracy i panujących warunków. Stosuj ubranie przylegające do ciała oraz obuwie robocze o podeszwie zabezpieczającej przed poślizgiem.
Wykonując prace na uniesionych częściach maszyn należy je podeprzeć lub podwiesić, a pod koła włożyć kliny przed przypadkowym przetoczeniem. Hydraulicznie ponoszony sprzęt zawsze trzeba zabezpieczyć dodatkową podporą o odpowiedniej grubości. Nigdy nie można mieć pewności, czy w którymś momencie nie spadnie ciśnienie w układzie hydraulicznym. Przy naprawie ciężkich kół ciągnikowych lub maszyn samobieżnych należy stosować urządzenia ułatwiające ich przemieszczanie oraz zakładanie podczas wymiany.

PAMIĘTAJ !

Systematycznie sprawdzaj i utrzymuj w dobrym stanie instalację elektryczną urządzeń (wyłączniki, przewody czy bezpieczniki). Do prac w gospodarstwie rolnym używaj tylko sprawnych maszyn i urządzeń. Dbaj o swoje oraz najbliższych bezpieczeństwo, zdrowie
i życie.

Opracowała: inspektor Katarzyna Solecka, PT KRUS w Legnicy
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY W ROLNICTWIE Poradnik dla rolników i przedsiębiorców rolnych Autorzy: dr Ernest Nasternak Waldemar Miłkowski Justyna Adamska Warszawa 2021
Praca rolnika dobre praktyki Katarzyna Mietelska Warszawa 2011
Broszury informacyjne KRUS
Broszury informacyjne Państwowej Inspekcji Pracy