BADANIA W ZAKRESIE OSTEOPOROZY W GMINIE WARTA BOLESŁAWIECKA

W styczniu 2023 roku podjęliśmy działania w celu zapewnienia udziału gminy Warta Bolesławiecka w konkursie ogłoszonym przez Ministra Zdrowia na „Dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w obszarze edukacji w zakresie osteoporozy i wczesnego wykrywania osteoporozy”.  Wniosek złożyliśmy w dniu 3 lutego 2023 roku. Dokumentem niezbędnym stanowiącym załącznik do wniosku jest „Program polityki zdrowotnej w obszarze edukacji w zakresie osteoporozy i wczesnego wykrywania osteoporozy w gminie Warta Bolesławiecka na lata 2023 - 2025” sporządzony zgodnie z rekomendacją Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT).  Program zostanie przedstawiony Radnym Rady Gminy Warta Bolesławiecka do zatwierdzenia na najbliższej Sesji zaplanowanej w marcu br.

Osteoporoza to układowa choroba szkieletu, charakteryzująca się zwiększonym ryzykiem złamań kości w następstwie zmniejszenia ich odporności mechanicznej. Odporność mechaniczna kości jest uwarunkowana gęstością mineralną (MDB) i jakością tkanki kostnej. Do złamania niskoenergetycznego (patologicznego) może dojść nie tylko z powodu osteoporozy, lecz np. z powodu nowotworu. Złamanie niskoenergetyczne definiuje się jako złamanie pod wpływem siły, która nie łamie zdrowej kości (upadek z wysokości własnego ciała lub wystąpienie złamania samoistnego).

Wyróżnia się dwa rodzaje osteoporozy:
a)      pierwotna, która rozwija się najczęściej u kobiet po menopauzie i rzadziej u mężczyzn w podeszłym wieku,
b)      wtórna - jest następstwem różnych stanów patologicznych lub wynikiem działania niektórych leków, najczęściej glikokortykosteroidów (Szczeklik 2017).

Do czynników ryzyka występowania osteoporozy pierwotnej zalicza się:
a)      czynniki genetyczne i demograficzne: predyspozycja rodzinna, wiek (kobiety >65 lat, mężczyźni >70 lat), płeć żeńska, rasa biała i żółta (osteoporoza występuje 3 razy częściej niż u rasy czarnej),
b)      BMI <18 kg/m2,
c)      stan prokreacyjny: niedobór hormonów płciowych o różnej etiologii, przedłużony brak miesiączki - późne pokwitanie, brak przebytych porodów, stan pomenopauzalny (zwłaszcza przedwczesny, w tym po usunięciu jajników),
d)      czynniki związane z odżywianiem i stylem życia: mała podaż wapnia; niedobór witaminy D; mała lub nadmierna podaż fosforu; niedobory białkowe lub dieta bogatobiałkowa; palenie tytoniu; alkoholizm; nadmierne spożywanie kawy; siedzący tryb życia.

Celem programu jest objęcie działaniami co najmniej 50% uczestników Programu, do których zostaną skierowane działania informacyjno-edukacyjne wraz z oceną ryzyka wystąpienia poważnych złamań osteoporotycznych z użyciem narzędzi FRAX. Działania będą skierowane  do 50% kobiet powyżej 65 roku życia oraz 45% kobiet w przedziale wiekowym 40-64 lat, a także do 35% mężczyzn powyżej 75 roku życia przy założeniu, że kompleksową opieką zostało już objętych min. 30% kobiet powyżej 65 roku życia oraz środki nie zostały wykorzystane w całości.

Jeśli wniosek gminy Warta Bolesławiecka przejdzie pozytywnie weryfikację, a środki zostaną przyznane gmina przeprowadzi konkurs w celu wyłonienia realizatora Programu. Na każdy rok realizacji Programu możemy otrzymać prawie 187 tys. zł.

Analizując dane demograficzne gminy Warta Bolesławiecka łatwo wyliczyć, że Programem może być objętych:
1)      695 kobiet w przedziale wiekowym 40-64 lata,
2)      384 kobiet w wieku powyżej 65 lat,
3)      45 mężczyzn w wieku powyżej 75 lat.

O przystąpieniu do realizacji założeń Programu będziemy informować naszych mieszkańców na bieżąco, a już dziś zachęcamy do udziału w szkoleniach i badaniach, gdyż choroba jest często niezdiagnozowana i dopiero przypadkowe złamanie kości uświadamia pacjentowi jej  istnienie.